Linux (92 rok, Linus Tornvalds z Uniwersytetu w Helsinkach)

GNU-Linux

system:

System plików:

i-węzły, - struktura charakterystyczna dla systemu plików.

Przykład ext2_fs:


/ katalog
/bin pliki wykonywalne (systemowe)
/boot pliki ładujące system
/dev pliki specjalne (urządzeń)
/etc pliki konfiguracyjne
/home katalog podkatalogów użytkowników
/lib biblioteki systemowe dzielone i moduły jądra
/mnt punkt montowania systemów plików
/opt pakiety zainstalowane opcjonalnie
/sbin pliki wykonywalne (administracyjne)
/tmp katalog roboczy
/usr katalog podkatalogów systemowych
/usr/bin podkatalog uzupełniającego zestawu poleceń
/usr/lib podkatalog bibliotek narzędziowych
/usr/tmp podkatalog roboczy dla użytkowników
/var zmieniające się dane

man polecenie

help polecenie

info polecenie (także pinfo)

można szukać też w katalogach:
/usr/doc lub
/usr/share/doc

Przydatne komendy:

passwd(yppasswd)     - zmiana hasła
 
cd katalog    - zmiana katalogu roboczego (bieżącego),
 
cd    - przejście do kat. domowego (też cd ~)
 
cd - - powrót do katalogu poprzedniego
 
touch  lista_plików     - modyfikacja daty i czasu utworzonego pliku, tworzenie nowego pliku
 
rm [-fr] nazwa_pliku   - kasowanie pliku
-f – bez pytania o usuwanie plików
-r - usuwa zawartość katalogu wraz z podkatalogami
 
cp [-flpRs] plik plik_docelowy_lub_katalog     - kopiowanie plików i katalogów
-f - program nie uprzedza o nadpisaniu pliku docelowego
-l - tworzy dowiązanie zamiast kopiować plik
-p -kopiowane pliki zachowują w miarę możliwości swoje atrybuty
-R - kopiuje zawartość katalogów i podkatalogów
-s - tworzy dowiązanie symboliczne zamiast kopiować plik
 
mv [-fu] plik plik_docelowy_lub_katalog  - zmiana nazwy lub przenoszenie pliku i katalogu
-f - program nie uprzedza o nadpisaniu pliku docelowego
-u - przenosi pliki tylko wówczas, gdy istniejące pliki docelowe są starsze
 
chmod [-R] [ugoa][+-=][rwx] plik_lub_katalog  - zmiana atrybutów pliku
-R - zmiana praw dla plików i katalogów wraz z podkatalogami
u (user) - właściciel pliku lub katalogu
g (group) - grupa, do której należy dany plik lub katalog
o (other) - wszyscy pozostali
a (all) - = ugo
+ - dodaje prawa
- - odbiera prawa
= - nadaje prawa
r - prawo czytania danych
w - prawo zapisu (edycji)
x - prawo uruchamiania
 
chown [-R] właścicel[:grupa] plik_lub_katalog       - zmiana właściciela pliku lub katalogu
-R - zmiana właściciela i/lub grupy plików i katalogów wraz z podkatalogami
 
mkdir [-mp] katalog    -  tworzenie katalogów
-m=prawa - nadaje tworzonym katalogom podane prawa
-p - nie ostrzega, jeśli katalog o podanej nazwie już istnieje
 
rmdir [-p] katalog              - kasowanie katalogów
-p - usuwa katalog wraz z katalogami nadrzędnymi
 
ls [-al] plik_lub_katalog      - informacje o plikach i katalogach
-a - wyświetla wszystkie pliki w katalogu, wraz z plikami ukrytymi
-l - listuje w długim formacie pełną informację o plikach i katalogach
 
ln [-dfs] plik_lub_katalog link    - tworzenie dowiązań
-d - tworzy dowiązanie twarde do katalogów
-f - nie informuje o nadpisywaniu istniejącego pliku
-s - tworzy dowiązanie symboliczne
 
less nazwa_pliku        - podgląd plików tekstowych
 
cat nazwa_pliku  - przesyła plik na standardowe wejście
 
top - listuje procesy o największym obciążeniu procesora i wyświetla ich statystyki w czasie rzeczywistym
 
ps [-auxrw][txx]    - listuje aktywne procesy
-a - pokaż procesy innych użytkowników
-u - format użytkownika - podaje nazwę użytkownika i czas startu
-x - pokaż procesy bez kontrolującego terminala
-r - pokaż tylko pracujące procesy
-txx - pokaż tylko procesy z kontrolującym tty XX
-w – kontynuuj opis w następnej linii
 
kill [-s] numer_procesu - wysyła sygnał do procesu
-s - rodzaj wysłanego sygnału:
-15 lub brak numeru – "prośba" o zakończenie
-9 lub -KILL – bezwarunkowe zakończenie
 
jobs - listuje aktywne programy
 
fg [numer_zadania]     - ustawienie procesu na front
 
bg [numer_zadania]     - przeniesienie procesu w tło